Jagody acai są prawdziwą skarbnicą bogactw naturalnych – zawierają one wiele substancji chemicznych nieodzownych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Większość z tych ważnych związków jest w nich zawarta w bardzo dużych ilościach, przez co stały się one pożądanym produktem na rynku zdrowego żywienia. Jednymi z tych ważnych składników są przeciwutleniacze (inaczej antyoksydanty).
Do porównywania zdolności do pochłaniania reaktywnych form tlenu przez antyoksydanty służy system ORAC (ang. Oxygen Radical Absorbance Capacity). W przeprowadzonych badaniach ustalono, że jagody acai mają ORAC wynoszącą 12324, czyli prawie cztery razy tyle co jagody goi. Wynik ten stanowi rekord w skali światowej, czyniąc jagody Euterpy warzywnej najbardziej bogatymi w antyoksydanty owocami na Ziemi.
Czym są przeciwutleniacze?
Przeciwutleniacze to substancje chemiczne, które mają zdolność do wiązania powstających w organizmie wolnych rodników, przez co wzmacniają układ odpornościowy, stymulują regenerację komórek i wspomagają ochronę serca, naczyń krwionośnych, mózgu, nerek, oczu i tkanek innych ważnych narządów. Wolne rodniki uszkadzają błonę komórkową, przez co zagrażają stabilności i odnowie białek, co oznacza, że biorą one udział w powstawaniu wielu schorzeń.
Naturalnymi źródłami antyoksydantów są przede wszystkim owoce i warzywa.
Niestety obecnie w krajach rozwiniętych te pokarmy są najczęściej poddawane obróbce cieplnej, zanim trafią do konsumentów, przez co przeciwutleniacze w nich zawarte zostają w dużej mierze zniszczone tak, że ich zawartość w tych produktach bardzo spada. W zbilansowanej diecie zaleca się spożywanie pokarmów zawierających naturalne antyoksydanty, takie jak te obecne w jagodach acai, ponieważ udowodniono ich pozytywne działanie na organizm i łatwe przyswajanie metaboliczne w wielu badaniach naukowych.
Jagody acai zawierają między innymi związki z grupy retinoidów (np. witaminę A), antocyjanidów i flawonoidów oraz kwas L-askorbinowy (witaminę C), które mają silne działanie przeciwutleniające. Więcej o dobroczynnych witaminach zawartych w jagodach acai.
Czym są antocyjanidy?
Antocyjanidy nazywane także antocyjaninami to naturalne barwne substancje pochodzenia roślinnego. Mogą one przyjmować barwę od czerwonej do fioletowej. Badania nad antocyjanami rozpoczęto dość wcześnie, bo już w 1914 roku, ponieważ przypisywano im działanie ochronne na organizm. Dzięki nowoczesnym technologiom wiadomo, że korzystny wpływ na zdrowie jest w ich przypadku uwarunkowany silnym działaniem antyoksydacyjnym.
Najważniejszymi antocyjaninami zawartymi w jagodach acai są cyjanido-3-glukozyd i kumaran cyjanido-3-glukozydu oraz malwidyna. Stanowią one przeciwutleniacze, które zmiatają powstające w organizmie wolne rodniki, co przeciwdziała zaburzaniu pracy i/lub niszczeniu komórek. Wolne rodniki to związki tlenu o bardzo wysokiej reaktywności chemicznej, które powstają każdego dnia podczas normalnych reakcji metabolitycznych.
Antocyjaniny zawarte w owocach Euterpy warzywnej są naturalnymi substancjami chemicznymi przeciwdziałającymi nadmiernemu utlenianiu, poza tym są one zdolne do zmniejszania bólu będącego wynikiem stanu zapalnego i podrażnienia przez enzym COX.
- chronią komórki przed stresem oksydacyjnym wywołanym promieniowanie UVA
- malwidyna i cyjanidyna są głównymi związkami odpowiedzialnymi za aktywność przeciwutleniającą
- malwidyna i cyjanidyna mogą być stosowane jako cząsteczki zapobiegające stresowi komórkowemu
- zapobiegają przedwczesnemu starzeniu się skóry (na drodze ochrony przed skutkami promieniowania UVA)
- mają działanie przeciwnowotworowe, ponieważ hamują powstawanie reaktywnych form tlenu, przeciwdziałają zubażaniu organizmu w glutation, peroksydacji lipidów i hamują fosforylację białek biorących udział w szlakach stresu oksydacyjnego indukowanego promieniowaniem UVA
Antocyjanidy zawarte w acai berry:
Czym są flawonoidy?
Flawonoidy to grupa związków organicznych występująca w roślinach, pełniąca funkcję antyoksydantów, barwników i naturalnych substancji grzybobójczych i owadobójczych. Większość z nich jest zgromadzona w warstwach komórek roślinnych blisko powierzchni, ponieważ nie tylko nadają im one kolor, ale ich obecność stanowi ochronę przed nadmiernym pochłanianiem promieniowania UV, którego nadmiar jest bardzo szkodliwy.
Flawonoidy są tak samo wartościowe dla komórek ludzkiego organizmu, głównie dzięki ich działaniu zapobiegającemu utlenianiu. W wielu badaniach naukowych udowodniono, że już przy dawce dziennej flawonoidów wynoszącej od 600 do 900 mg można zaobserwować korzystne działanie na organizm człowieka.
- przeciwutleniające – dzięki zdolności do inhibicji aktywności lipooksygenaz (enzymów utleniających związki tłuszczowe) i cyklooksygenaz i zdolności do tworzenia chelatów z jonami metali przejściowych, takich jak żelazo, które biorą udział w reakcjach chemicznych, których produktami są reaktywne formy tlenu (ROS),
- przeciwzapalnie – mają one zdolność do hamowania syntezy prostaglandyn prozapalnych i syntezy histaminy,
- uszczelniające naczynia krwionośne – dzięki inhibicji enzymów proteolitycznych (enzymów rozkładających białka, takich jak np. elastazy i hialuronidazy), czego rezultatem jest wzmocnienie tkanki łącznej w śródbłonku naczyń, co zwiększa ich elastyczność i zmniejsza przenikalność ich ścianek – dzięki temu powstaje działanie przeciwwysiękowe i przeciwobrzękowe,
- rozkurczowe – powodują rozkurcz mięśni gładkich naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego, dróg moczowych i żółciowych na drodze inhibicji fosfodiesterazy cAMP,
- moczopędne – stymulują kanaliki nerkowe i utrudniają resorpcję zwrotną w nerkach.
Najważniejszymi właściwościami flawonoidów są działania:
Obok flawonoidów i antocyjanów jagody acai obfitują również w 3-glukozyd pelargonidyny, kwas ferulowy, (-)-epikatechinę, kwas p-hydroksybenzoesowy, kwas galusowy, kwas protokatechowy, (+)-katechinę, kwas elagowy, kwas wanilinowy, kwas p-kumarowy oraz pochodne kwasu galusowego i kwasu elagowego.
Jagody acai są wyjątkowe, ponieważ należą do owoców o najwyższej zawartości przeciwutleniaczy na świecie. Ich pozytywne właściwości są znane od wieków, dlatego stanowią one ważną część diety plemion zamieszkujących dziewicze regiony Amazonii. Dzięki obfitości substancji odżywczych jagody z palmy Euterpe oleracea zyskały globalne uznanie wśród dietetyków i stały się popularnym produktem żywieniowym na całym świecie.
-
Piśmiennictwo:
- http://www.naturinstitut.info/acai-beere.html
- https://www.acai-beere.de/
- http://www.acaimania.com/de/uber-uns/acai
- http://www.immunehealthscience.com/anthocyanins.html
- http://www.immunehealthscience.com/acai.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Flawonoidy
- Petruk G, Illiano A, Del Giudice R, Raiola A, Amoresano A, Rigano MM, Piccoli R, Monti DM, Malvidin and cyanidin derivatives from açai fruit (Euterpe oleracea Mart.) counteract UV-A-induced oxidative stress in immortalized fibroblasts, Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology, tom 172,lipiec 2017, strony 42-51
- https://fr.wikipedia.org/wiki/Euterpe_oleracea
- http://www.czytelniamedyczna.pl/4195,sklad-chemiczny-i-wlasciwosci-funkcjonalne-jagody-acai-euterpe-oleracea-mart.html